Göz kuruluğu, gözyaşı üretiminin azalması, buharlaşmasının artması veya gözyaşının kalitesinin bozulması sonucu göz yüzeyinin yeterince nemlendirilememesi ve inflamasyon (yangı) reaksiyonu ortaya çıkması durumudur. Bu durum, gözlerde tahriş, yanma, batma, sulanma, kızarıklık ve görme bulanıklığı gibi bir dizi semptoma yol açabilir.
Göz kuruluğunda, gözyaşı filminin üç katmanından birinin veya daha fazlasının işlev bozukluğu veya eksikliği söz konusudur:
- Lipit tabakası: Gözyaşının buharlaşmasını ve yanaklardan aşağı doğru süzülmesini önler.
- Aköz (Su) tabakası: Gözün ön yüzeyini besler, kornea denen şeffaf tabakaya oksijen sağlar, göz yüzeyinden mikropların ve alerjenlerin uzaklaştırılmasını sağlar
- Musin tabakası: Göz yüzeyini pürüzsüzleştirir ve gözyaşının göz küresine eşit şekilde dağılmasını sağlar. Yabancı cisimleri sararak göz kırpmayla göz yüzeyinden atılmasını sağlar.
Göz Kuruluğunun Sebepleri:
Göz kuruluğu, çeşitli nedenlerden dolayı ortaya çıkabilir. En yaygın nedenler şunlardır:
- Yaşlanma: Yaşlandıkça gözyaşı üretimi azalır.
- Bazı tıbbi durumlar: Sjogren sendromu, romatoid artrit, lupus ve diyabet gibi bazı tıbbi durumlar göz kuruluğuna neden olabilir.
- İlaç kullanımı: Antihistaminikler, antidepresanlar mide ilaçları ve beta blokerler gibi bazı ilaçlar göz kuruluğuna neden olabilir.
- Çevresel faktörler: Kuru hava, duman, rüzgar ve güneş ışığıi suni ısıtma ve soğutma sistemleri göz kuruluğuna neden olabilir.
- Kontakt lens kullanımı: Kontakt lensler gözyaşı filmini bozabilir ve göz kuruluğuna neden olabilir.
- Uzun süre ekrana bakmak: Uzun süre ekrana bakmak göz kırpma sayısını azaltabilir ve göz kuruluğuna neden olabilir.
- Bazı cerrahi işlemler: Refraktif cerrahi, katarakt cerrahisi gibi bazı cerrahi işlemler göz kuruluğuna neden olabilir.
Göz Kuruluğunun Risk Faktörleri:
Göz kuruluğu riski, aşağıdaki faktörlerin varlığında artar:
- Yaş: 50 yaş ve üzeri olmak
- Bazı tıbbi durumlar: Sjogren sendromu, romatoid artrit, lupus ve diyabet
- Bazı ilaçların kullanımı: Antihistaminikler, antidepresanlar ve beta blokerler
- Kontakt lens kullanımı
- Uzun süre ekrana bakmak
- Kuru iklim
- Sigara kullanımı
Göz Kuruluğunun Teşhisi:
Göz kuruluğu teşhisi, göz doktoru tarafından yapılan muayene ile konulur. Muayene sırasında doktor şunları yapar:
- Hastanın semptomlarını sorgular
- Göz kapaklarını ve kirpiklerini inceler
- Gözyaşı üretimini ölçer
- Gözyaşı filminin kalitesini değerlendirir
- Göz yüzeyini inceler
Göz Kuruluğunun Tedavisi:
Göz kuruluğu tedavisinde amaç, gözyaşı filmini stabilize etmek ve gözdeki rahatsızlığı gidermektir.
Göz kuruluğu tedavisinde kullanılan yöntemler şunlardır:
Risk faktörü analizi ve düzenlenmesi: Göz kuurluğuna yol açabilecek çeşitli risk faktörlerinin tespit edilerek düzeltilmesi önem taşır. Sağlıklı beslenme, yeterli uyku ve su içme ile dijital ekrana bakma sürelerinin düzenlenmesi,göz kuruluğu tedavisinde önemli basamaklardır.
Yapay gözyaşı damlaları ve jelleri: Yapay gözyaşı damlaları, gözleri nemlendirmeye ve semptomları hafifletmeye yardımcı olur. Bunların özellikle uzun süreli kullanımı durumunda koruyucu madde içermeyen formlardan seçilmesi önemlidir.
Sıcak kompres: Sıcak kompres, gözyaşı bezlerini uyarmaya ve gözyaşı üretimini artırmaya yardımcı olabilir.
Kirpik temizliği: Eğer hastada kirpik dibi iltihabı (blefarit) durumu varsa doktor tarafından önerilen hijyen basamakları yerine getirilmelidir.
Antiinflamatuar özellikte ilaçlar: Daha ciddi kuru göz hastalığı durumlarında oküler yüzeydeki yangı reaksiyonunu baskılamak için antiinflamatuar özellikte ilaçların kullanılması gerekebilir. Bu dururmda, kortizon içeren ilaçların kısa süreli, kortizon içermeyen özel raporlu ilaçların ise daha uzun süreler kullanılması mutlaka göz doktoru kontrolünde yapılmalıdır.
Gözyaşı tıkaçları: Gözyaşı tıkaçları, gözyaşının gözyaşı kanallarından tahliyesini önleyerek gözlerde daha uzun süre kalmasını sağlar.
Antibiyotikler: Bazı antibiyotiklerin uygun kullanımı göz yaşının yağlı kısmının daha sağlıklı salgılanmasına fayda sağlayabilmektedir.
Ofis uygulamaları: Göz yaşı bezlerinin uyarılmasını ve daha sağlıklı göz yaşı salgılanmasını sağlayan, göz doktorları tarafından uygulanabilecek çeşitli ofis uygulamaları mevcuttur.
Eğer sizin de göz kuruluğuna bağlı şikayetleriniz var ise lütfen göz hekiminize sorularınızı yöneltin.