Katarakt, gözümüzün içinde uzağı yakını görmemizi sağlayan doğal merceğimizin bulanıklaşması ve şeffaflığını kaybetmesi durumudur. Göz merceği, ışığı retinaya odaklayarak net görmeyi sağlayan önemli bir yapıdır. Katarakt geliştiğinde, ışık mercekten düzgün şekilde geçemez ve bu da bulanık görmeye, renklerin solmasına ve ışığa karşı hassasiyete yol açar.
Kataraktın Belirtileri Nelerdir:
Bulanık görme: Kataraktın en yaygın belirtisidir. Görme bulanıklığı genellikle her iki gözde de yavaş yavaş gelişir bu sebeple hastalar ani görme azlığı yaşamazlar.
- Renklerin solması: Katarakt geliştikçe, renkler daha az canlı ve soluk görünmeye başlar.
- Gece görüşünün azalması: Katarakt, ışığın dağılmasına yol açarak geceleri araba kullanmayı veya düşük ışıkta görmeyi zorlaştırabilir.
- Işığa karşı hassasiyet: Katarakt olan kişiler, parlak ışıklarda göz kamaşması ve rahatsızlık yaşayabilir.
- Çift görme: Bazı durumlarda katarakt çift görmeye neden olabilir.
- Uzak görmenin bozulurken yakın görmenin iyileşmesi: Katarakt sertleşirken bir dönemliğine hasta yakın görmesinin daha kolaylaştığını hissedebilir. Bunun sebebi sertleşerek kalınlaşan merceğin yakındaki yazıları odaklayabilmesidir. Ama bu esnada uzak görme gittikçe bozulur.
Katarakt Nedenleri:
Kataraktın birçok farklı nedeni olabilir.
En yaygın nedenler şunlardır:
- Yaşlanma: Yaşlanmanın doğal bir parçası olarak, göz merceği zamanla sertleşir ve bulanıklaşır.
- Diyabet: Diyabet, katarakt riskini artıran bir hastalıktır.
- Sigara kullanımı: Sigara kullanımı, katarakt riskini önemli ölçüde artırır.
- Aşırı güneş ışığına maruz kalma: Güneş ışınlarındaki ultraviyole (UV) ışınları katarakt riskini artırabilir.
- Bazı ilaçlar: Kortizon gibi bazı ilaçlar katarakt riskini artırabilir.
- Yaralanma: Göze alınan travmalar kataraktın daha erken yaşlarda gelişmesine neden olabilir.
- Bazı tıbbi durumlar: Konjenital katarakt (doğuştan katarakt) bebeklerde görülen ve anne karnında geçirilen enfeksiyonlar, kullanılan ilaçlar ya da metabolik rahatsızlıklara bağlı ortaya çıkabilen bir durumdur. Göz tembelliği yaratarak kalıcı görme azalması yaratabileceğinden hızla tanı konularak tedavi edilmelidir.
- Marfan sendromu ve Down sendromu gibi bazı tıbbi durumlarda katarakt riski artabilir.
Katarakt Tedavisi:
Kataraktın tek tedavisi cerrahi müdahaledir. Cerrahi işlem sırasında bulanıklaşmış göz merceği Fakoemülsifikasyon denilen yöntemle sıvılaştırılarak alınır ve yerine yapay bir mercek yerleştirilir. Bu ameliyatlar 2.4 mm gibi küçük kesilerden genellikle dikişsiz olarak yapılan ameliyatlardır. Göze uygulanan mercekler de bu küçük kesilerden geçebilme özelliğine sahiptir.
Katarakt ameliyatı genellikle ayaktan tedavi şeklinde yapılır ve lokal anestezi ile gerçekleştirilir. Ameliyat genellikle 15-20 dakikaolarak sürer. Bu süre kataraktın derecesine ve eşlik eden diğer göz problemlerine bağlı olarak değişebilir.
Katarakt ameliyatı steril şartlarda kurallara uygun olarak gerçekleştirildiğinde hastalar açısından yüz güldürücü bir bir işlemdir. Katarakt sebebi ile görme azalması yaşamış hastaların görmesini önemli ölçüde iyileştirebilir. Katarakt ameliyatı olan hastaların çoğu, ameliyat sonrası birkaç gün içinde daha net görmeye başlayarak sosyal yaşamlarına dönebilirler.
Mercek Seçenekleri:
Katarakt ameliyatı öncesinde yapılan muayenede, hastalarımıza en uygun olan merceği seçerken hastamızın göz yapısı, sistemik hastalıkları, sosyal yaşantısı ve görsel ihtiyaçları gibi parametrelere bakarak hareket ederiz. Farklı türde göz içi mercekleri mevcuttur ve her birinin kendine özgü avantajları ve dezavantajları vardır. Katarakt operasyonu ile göze yerleştirilebilecek yaygın mercek türleri şunlardır:
Tek odaklı (Monofokal) mercekler: Bu mercekler, uzak veya yakın görüşü odaklayacakşekilde ayarlanabilir. Ancak, birden fazla mesafede net görmeyi sağlayamazlar.
Trifokal mercekler: Bu mercekler, uzak, yakın ve ara mesafedeodaklanarak görmeyi sağlar.
EDOF mercekler: Uzak mesafeden ara mesafeye (55 cm) kadar uzamış bir odak mesafesi sunar. 35 cm ve daha yakındaki mesafelerde uzun okumalar yapabilmek için gözlük gerekir.
Torik mercekler: Bu mercekler, astigmatizması olan hastalarda görmeyi düzeltmek için kullanılır.
Katarakt Hakkında Bilgiler:
- Katarakt, dünyadaki en yaygın önlenebilir körlük nedenidir.
- Katarakt her yaşta insanı etkileyebilir, ancak en sık 60 yaş ve üzeri insanlarda görülür.
- Katarakt ameliyatı, görmeyi önemli ölçüde iyileştirebilecek güvenli ve etkili bir işlemdir.
Katarakt ile ilgili herhangi bir sorunuz veya endişeniz varsa, göz doktorunuza danışmanız önemlidir.